Poverello van de Groenstraat te Schaarbeek
Iedereen weet dat Brussel de hoofdstad van ons land is. De meeste lezers weten ook dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ongeveer 1,25 miljoen inwoners telt.
Maar wist u dat in deze regio ongeveer 28% van de bevolking – dat wil zeggen zo’n 350.000 mensen – in armoede leeft? De armsten moeten zelfs (over)leven met minder dan 10 euro per dag! Wist u ook dat men in 2025 schat dat er in Brussel ongeveer 50.000 mensen zonder papieren zullen wonen en 7.500 daklozen of thuislozen? Deze situatie is niet nieuw, maar wordt jaar na jaar erger.
Om aan deze noden tegemoet te komen, maar vooral uit mededogen voor al deze mensen in nood, opende Jan Vermeire in 1978 het eerste Poverello-huis in de Brusselse armenwijk, de Marollen. De beweging verspreidde zich al snel naar andere plaatsen, afhankelijk van waar kandidaat-medewerkers zich aanboden.
Zo werd in 1990 een Poverello geopend in een andere arme wijk van Brussel, vlakbij het Noordstation in de Groenstraat. In die tijd werden de Scheutisten, verantwoordelijk voor de parochie Heilige Johannes en Nicolaas in de Brabantstraat en woonachtig in de Aarschotstraat tegenover het Noordstation, dagelijks aangesproken door daklozen en anderen die door de wijk zwierven op zoek naar voedsel of een plek om even tot rust te komen.
Er werd een klein basisteam gevormd dat hartelijk onthaald werd door Jan Vermeire. De spiritualiteit van Poverello sloot perfect aan bij de verwachtingen van dit basisteam. Eerst konden we van start gaan in een kleiner lokaal. Sinds het jaar 2000 zitten we in het pand in de Groenstraat 105.
Vrijwilligersteams werden gevormd in samenwerking met de omliggende parochies en onze partnerparochies in Woluwe, en die groeiden snel dankzij mond-tot-mondreclame van enthousiaste vrijwilligers.
De Scheutisten vertrouwden mij al snel de verantwoordelijkheid van het Poverello-huis toe, aangezien ik toen parochieassistente was in de kerk van Heilige Johannes en Nicolaas. En die taak vervul ik nu al bijna 35 jaar met vreugde.
Door de dagelijkse ontmoeting met zoveel gulle vrijwilligers uit alle hoeken van de samenleving is het een boeiende vrijwillige inzet voor mij. Op deze plek kan ik dichtbij kwetsbare mensen zijn. Ik ontmoet er mensen in moeilijkheden, in precaire situaties, in grote fysieke, morele of psychologische nood en dat in de geest van Sint-Franciscus van Assisi, ook wel de “Poverello van Assisi” genoemd, die bekeerd werd door zijn eerste kus aan een melaatse. Het is een aangrijpende ervaring die ons gegeven wordt wanneer we ons openstellen en nabij zijn aan de armsten en meest ontredderden.
Op de manier van de barmhartige Samaritaan zoals paus Franciscus hem beschreef in zijn encycliek Fratelli tutti: ZIEN, HALT HOUDEN en AANRAKEN. De tijd nemen om te kijken, stil te staan bij hun verdriet, met een klein gebaar ons mededogen tonen, en zo via ons de liefde van de Heer voor ieder van hen zichtbaar te maken.
Dagelijkse werking
Poverello – Groenstraat is elke weekdag open van 11.30 u tot 14.00 u voor de bedeling van maaltijden, hetzij in de eetzaal, hetzij als meeneemmaaltijd. Al vóór de coronapandemie werden er af en toe maaltijden om mee te nemen uitgedeeld, maar dat gebeurde slechts op kleine schaal. Toen corona uitbrak, nam ik het initiatief om maaltijden te verstrekken via een raam dat uitgeeft op de straat, waarbij ik erop toezag dat de mensen in de wachtrij voldoende afstand van elkaar hielden.Na corona, toen het restaurant opnieuw mensen uit de buurt kon ontvangen, hebben we ervoor gekozen om die meeneemformule te behouden. Vandaag de dag wordt ongeveer de helft van de bereide maaltijden meegegeven, voornamelijk aan gezinnen uit de buurt. Elke dag helpt een team van acht vrijwilligers mij bij het klaarmaken van de maaltijden in de voormiddag, vervolgens bij de bedeling ’s middags en bij het opruimen en herstellen van de lokalen in de namiddag. Poverello – Groenstraat wordt traditioneel de “kleine Poverello” genoemd en ook al is het aantal bereide maaltijden — honderdtwintig warme maaltijden en een tiental broodjes, die onze gasten ook kunnen kopen als avondmaal voor de prijs van één maaltijd (één euro) — aanzienlijk, toch wil ik dat het een “kleine Poverello” blijft, om zoveel mogelijk een familiale sfeer te behouden waarin alle contacten mogelijk zijn en worden aangemoedigd.
Een groot deel van onze bezoekers is moslim. Voor hen wordt een aangepaste maaltijd voorzien. De nabijheid van het Noordstation zorgt voor een grote diversiteit onder onze gasten: migranten en vluchtelingen van verschillende culturen en met uiteenlopende talen. Hoewel Frans de meest gebruikte taal is, is het niet ongewoon om Roemeens, Arabisch, Turks, Pools, Somalisch, Eritrees, Nederlands, Engels, Italiaans, Spaans… en vele andere talen te horen. Het vergt van ons een grote inspanning om hen te begrijpen. We hebben meer tijd nodig om te luisteren en tot wederzijds begrip te komen, maar dat luistermoment is zó belangrijk !
Het OCMW van Schaarbeek verwijst mensen in een kwetsbare situatie door naar Poverello en geeft hen een maaltijdbon.
Ook andere sociale diensten, die zelf geen hulp meer kunnen bieden, sturen mensen zonder enige middelen naar ons door.
Voor onze bevoorrading worden we geholpen door een dienst van de gemeente die onverkochte goederen ophaalt in de supermarkten van Schaarbeek en ons twee keer per week bevoorraadt met fruit, groenten en zuivelproducten. Een fantastische bijdrage die ook zorgt voor afwisseling en uitdagingen.
Moge Poverello bovenal nederig blijven: het is het “werk van God” en van “alle vrijwilligers”.
Dank aan elk team dat mij ondersteunt, dank aan ieder van u, vrijwilliger of gast, om er gewoon te zijn.
Mireille
Poverello nieuws - juni 2025
La gazette de Poverello - juin 2025
